Xá bấu là món ăn quen thuộc tập trung nhiều ở vùng Bạc Liêu, Sóc Trăng nơi có đông người Hoa sinh sống. Tại đây người ta thường trồng cây hoa màu, kể cả củ cải trắng. Mỗi mùa thu hoạch chúng được bán cho thương lái và giữ lại những củ không được đẹp để muối thành xá bấu. Món ăn này có thể bảo quản được rất lâu, chế biến được nhiều món ăn cực ngon.
1. Xá bấu là gì?
Xá bấu hay còn được gọi là của cải muối có nguồn gốc từ người Triều Châu (Trung Hoa). Trong quá trình di cư, giao lưu văn hóa món ăn này trở nên phổ biến tại Việt Nam. Đặc biệt chúng tập trung nhiều ở vùng Nam Bộ. Nơi có đông dân cư người gốc Hoa sinh sống như Sóc Trăng, Bạc liêu.
Xá bấu là tên gọi độc chệch từ “chái pấu” trong tiếng Tiều (nghĩa là củ cải muối). Món ăn này được làm từ củ cải trắng ướp gia vị muối và đường. Trước khi thực hiện củ cải trắng sẽ được chọn củ to vừa phơi khô cho se vỏ. Sau đó chúng được tẩm ướp muối để đến khi củ cải hơi ẩm, đạt độ dẻo dai thì trộn cùng đường. Món ăn này sẽ được ủ vài ngày mới đưa vào sử dụng, chế biến các món ăn.
Thành phẩm xá bấu có màu nâu sẫm, bề mặt dai và hơi khô. Khi ăn thử bạn sẽ cảm nhận được độ giòn dai, vị mặn ngọt, mùi thơm đặc trưng của củ cải. Tuy nhiên trước khi nấu món ăn chúng sẽ phải thái ra, ngâm nước, nhồi bóp nhiều lần nước để làm giã vị mặn. Thông thường người ta thường chế biến xá bấu thành các món ăn ngon như xá bấu hầm giò heo, xá bấu xào sả ớt, canh xá bấu, xá bấu xào thịt ba rọi, trứng chiên xá bấu… Ngoài ra món ăn này còn được dùng kèm cơm trắng, bánh tét , cháo trắng, món xôi … tạo nên món ăn giản dị, ngon miệng và đậm đà.
2. Cách làm cải xá bấu muối ngon
Thông thường bạn có thể dễ dàng tìm mua xá bấu tại các cửa hàng bán thực phẩm khô hoặc các khu chợ. Ngoài ra nếu nhà bạn có trồng nhiều củ cải thì hãy tự muối xá bấu sẽ tiết kiệm hơn. Đặc biệt củ cải tự muối bạn có thể điều chỉnh độ mặn, độ khô tùy theo sở thích. Tự tay làm xá bấu để làm quà biếu tặng người thân, bạn bè cũng khiến các mối quan hệ càng thêm tốt đẹp.
2.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 2kg củ cải trắng vừa phải
- 1kg muối
2.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Củ cải mang rửa sạch, để ráo nước. Bỏ chúng ra ngoài trời phơi 1 nắng để chúng héo hơn. Nếu không có điều kiện phơi nắng bạn có thể để qua ngày cho chúng tự héo.
Bước 2 : Xếp củ cải vào hộp nhựa, rắc đều muối hạt. Cứ xếp xen kẽ 1 lớp củ cải 1 lớp muối cho đến hết. Cứ làm như vậy sao cho 2kg củ cải trắng sẽ tương ứng với 1kg muối.
Bước 3 : Đậy nắp hộp lại để củ cải muối trong 1 tháng. Sau khi mở nắp ra bạn sẽ thấy muối chảy thành nước ngập củ cải. Lúc này củ cải cũng héo tóp lại chuyển sang màu nâu sậm thấm sâu muối. Vớt củ cải xếp ra mâm, rưới lên mâm 1/2 phần nước muối. Mang củ cải có nước mang ra phơi dưới nắng, thỉnh thoảng trở mặt chúng lại.
Nếu không có điều kiện phơi nắng bạn có thể để chúng trong nước muối để chúng tự bốc hơi khô dần. Tuy nhiên thời gian sẽ lâu hơn.
Sau khi phơi 3 nắng thì nước muối bốc hơi hết tạo thành các hạt muối bám vào củ cải. Khi cầm xá bấu lên bổ đôi bạn sẽ thấy chúng rất săn chắc, thịt dẻ ít bị teo. Lúc này bạn cho xá bấu vào lọ thủy tinh ăn dần. Thời gian bảo quản củ cải muối xá bấu rất lâu có thể lên đến hơn 1 năm.
3. Cải xá bấu làm gì ngon? – Các gợi ý hấp dẫn
Xá bấu có thể linh hoạt chế biến thành rất nhiều món ngon như món kho, nấu canh, các món xào , trộn mặn ngọt ăn xôi, ăn kèm cháo… Món ăn mang đến sự giản dị, tiết kiệm được mọi người ưu ái. Đặc biệt xá bấu có thể gửi đi xa biếu tặng họ hàng, con cái đi học xa rất dễ bảo quản.
3.1. Trứng chiên xá bấu
3.1.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 200gram xá bấu
- 4 quả trứng vịt
- 2 củ hành tím băm
- 4 nhánh hành lá thái nhỏ
- Gia vị: Dầu ăn, đường, bột ngọt, hạt nêm
3.1.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Đập 4 quả trứng vào tô nêm nếm 1/3 thìa cà phê bột ngột, 1 thìa cà phê hạt nêm, hành lá thái nhỏ đánh hòa tan.
Bước 2 : Xá bấu thái thật mỏng rồi cắt sợi ngâm vào nước ấm 15 phút. Sau đó bạn dùng tay bóp cho chúng giã bớt vị mặn. Vớt lên rửa lại vài lần nước rồi nếm thử thấy vị mặn vừa ăn là được. Vắt thật khô xá bấu để ra tô.
Bước 3 : Bắc chảo lên bếp cho vào 2 thìa canh dầu ăn. Thả hành tím băm vào phi thơm rồi đổ xá bấu vào xào cùng. Nêm nếm 1.5 thìa cà phê đường, xào đều tay.
Bước 4 : Khi củ cải chín, màu trong lại bạn đổ trứng rưới đều khắp mặt chảo. Chiên đến khi mặt trứng vàng thì trở mặt chúng lại để 30 giây nữa thì tắt bếp.
Chỉ với vài bước đơn giản bạn đã hoàn thành món trứng chiên xá bấu hấp dẫn. Khi ăn bạn sẽ cảm nhận được phần trứng béo ngậy thấm gia vị, xá bấu giòn dai mặn ngọt cực hấp dẫn. Món trứng chiên hứa hẹn sẽ khiến bạn hao cơm ăn hoài không chán.
3.2. Canh xá bấu sườn heo
3.2.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 500gram sườn heo
- 200gram xá bấu
- 1 củ cà rốt
- 2 củ khoai tây
- 1 củ cải trắng
- 1 thìa canh tỏi băm
- Ít hành lá thái nhỏ
- Gia vị: Dầu ăn, nước mắm, hạt nêm, đường, muối, tiêu xay, bột ngọt.
3.2.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Sườn heo bóp muối chanh, rửa sạch, để ráo nước. Ướp sườn heo với 1 thìa cà phê hạt nêm, 1/3 thìa cà phê bột ngọt, 1 thìa canh nước mắm, 1 thìa cà phê đường, ít tiêu xay trộn đều.
Bước 2 : Xá bấu thái lát mỏng ngâm vào chậu nước 10 phút. Sau đó dùng tay bóp rửa xá nấu nhiều lần nước cho giã mặn rồi vắt ráo, vớt chúng lên. Cà rốt, khoai tây, củ cải trắng gọt vỏ, rửa sạch, thái khúc vừa ăn.
Bước 3 : Bắc nồi lên bếp cho vào 2 thìa canh dầu ăn. Dầu nóng thả tỏi băm vào phi thơm vàng. Kế đến cho sườn heo vào xào săn lại rồi đổ vào 2 lít nước nấu sôi. Nước sôi đậy nắp nồi hầm thịt khoảng 30 phút.
Bước 4 : Dở nắp nồi ra cho xá bấu vào nấu trước 3 phút. Kế đến cho cà rốt, khoai tây, củ cải trắng vào nấu cùng. Khi tất cả chín bạn nêm nếm gia vị lại cho vừa miệng thì tắt bếp cho hành lá vào.
Như vậy bạn đã hoàn thành món sườn heo hầm xá bấu thơm ngon, bổ dưỡng. Món canh ngon ăn cùng trứng chiên xá bấu sẽ tạo nên bữa cơm lạ miệng đặc biệt. Phần nước dùng ngọt thanh, béo ngậy, thịt heo chấm nước mắm thấm vị, rau củ quả ngọt bùi hết sẩy. Ngoài sườn heo bạn có thể thay thế bằng móng giò cũng rất ngon.
Xá bấu có cách làm đơn giản nên chị em nội trợ có thể thực hiện thử. Ngoài hai món ăn gợi ý trên bạn có thể làm thịt kho xá bấu, xá bấu xào sả ớt, canh xá bấu… Tin rằng các món ăn sẽ mang đến cho bạn nhiều trải nghiệm mới mẻ, ngon miệng.
Ngọc Hân