Đậu ngự là loại thực phẩm khá phổ biến trong các món ăn truyền thống Việt Nam. Loại đậu này chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe thể chất lẫn trí não. Đặc biệt đậu ngự còn có hương vị thơm ngon, bùi béo kích thích vị giác tốt, ăn ngon miệng. Đây cũng là loại đậu có thể dùng để nấu nhiều món ăn ngon như chè, cháo, món hầm, chiên…
1. Giới thiệu về đậu ngự
Đậu ngự có hình dáng và màu sắc khá lạ lẫm, kích thước to hơn các loại đậu khác. Đối với những người thường xuyên nấu ăn sẽ thấy chúng quen thuộc. Tuy nhiên những công dụng bất ngờ của chúng không phải ai cũng biết. Dưới đây cùng tìm hiểu nhé!
1.1. Đậu ngự là gì? Vì sao gọi là đậu ngự?
Đậu ngự có tên tiếng anh là Phaseolus, hay còn gọi là đậu bơ, đậu quyên, đậu Lima. Chúng thuộc họ đậu, có vỏ màu đỏ xen lẫn trắng, hạt bầu tròn như quả thận, kích thước to bằng đầu ngón tay. Chúng thường dùng làm nguyên liệu cho các món xôi , chè, cháo, súp, món hầm, canh…
Hơn 7000 năm trước loại đậu này được trồng nhiều ở Peru. Tên gọi của chúng là đậu Lima (đây là thủ đô của Peru). Sau khi Châu Mỹ được phát hiện thì các nhà thám hiểm cũng tìm ra đậu ngự mọc nhiều ở Nam Mỹ. Dần dần chúng phủ biến khắp Châu Phi, Châu Âu và Châu Á.
1.2. Tác dụng của đậu ngự
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Đậu ngự giàu chất xơ giúp loại bỏ cholesterol xấu trong máu. Đặc biệt chúng có chất magie ổn định huyết áp, thư giãn mạch máu, giảm áp lực lên tim, phòng ngừa đột quỵ .
Kiểm soát bệnh tiểu đường
Theo nghiên cứu của các chuyên gia người Mỹ, thêm đậu ngự vào phần ăn ít đường sẽ giúp ổn định đường huyết. Từ đó giảm được nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành ở người tiểu đường tuýp 2. Bên canh đó loại đậu này cũng chứa nhiều chất xơ hòa tan ngăn đường trong máu tăng lên.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Như đã biết đậu ngự giàu chất xơ rất có lợi cho tiêu hóa. Chúng thúc đẩy nhu động ruột hoạt động tốt ngừa tiêu chảy, táo bón , hấp thụ dinh dưỡng tốt.
Các tác dụng sức khỏe khác
Trong đậu ngự có lượng sắt cao thúc đẩy tuần hoàn máu, ngăn ngừa thiếu máu, mệt mỏi, chóng mặt. Mặc khác chúng còn giàu protein, chất béo thấp giúp bổ sung năng lượng sạch cho cơ thể, tăng cường hệ thần kinh, khả năng tập trung.
Các khoáng chất canxi, magie, mangan trong đậu rất tốt cho sức khỏe xương. Các chất chống oxy hóa giúp da căng mịn, tóc chắc khỏe.
Đặc biệt đậu ngự còn giàu folate giúp phòng ngừa ung thư trực tràng, ung thư vú …tuyệt vời.
2. Chè đậu ngự đường phèn
Một trong những món ăn làm từ đậu ngự ngon phải kể đến chè đậu ngự đường phèn. Chúng là món ăn vặt thanh mát, giàu dưỡng chất. Vào những ngày nắng nóng oi bức bạn có thể nấu món chè đậu này giải nhiệt.
2.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 300gram đậu ngự
- 150gram đường phèn
- 1 củ gừng
2.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Đậu ngự rửa sạch với nước, bỏ vào tô. Đổ nước sôi vào ngâm đậu 1 giờ rồi lấy chúng ra bóc bỏ vỏ ngoài.
Bước 2 : Cho vào nồi 300ml nước đun sôi, thả đậu ngự vào đậy nắp lại luộc khoảng 5 phút. Sau khi đậu chín thì dùng rây vớt ra, để ráo. (nếu đậu khô bạn có thể ngâm và luộc đậu lâu hơn). Trong lúc ninh dậu hớt bọt thường xuyên.
Bước 3 : Bắc nồi lên bếp cho vào 200ml nước đun sôi. Tiếp theo cho đường phèn vào khuấy đều đến khi đường hòa tan thì tắt bếp.
Bước 4 : Gừng gọt vỏ, rửa sạch, thái sợi. Đổ nước đường vào nồi đậu đang ninh. Bỏ vào gừng sợi nêm nếm lại độ ngọt vừa miệng. Đậu chín tắt bếp múc ra tô.
Chè đậu ngự đường phèn có thể thưởng thức lạnh hoặc nóng tùy thích. Món chè thanh mát giúp giải nhiệt những trưa hè oi bức. Tin rằng cách nấu chè đậu ngự này sẽ là trải nghiệm hấp dẫn, giúp bạn có món ăn ngon miệng.
3. Cách làm mứt đậu ngự
Đậu ngự là loại hạt dinh dưỡng tốt cho thể chất lẫn trí não. Chính vì thế những ngày rảnh rỗi hay dịp lễ tết bạn có thể làm mứt đậu ngự để ăn và đãi khách. Giống như các món mứt tết khác mứt đậu này làm khá đơn giản và nhanh chóng.
3.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 500gram đậu ngự
- 500gram đường trắng
- 1 ống vani
3.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Đậu ngự ngâm vào nước để qua đêm cho đậu nở và vỏ đậu mềm ra. Sau đó rửa sạch đậu cho vào nồi luộc cùng 1 lít nước và 1/3 thìa cà phê muối. Nấu đến khi đậu chín mềm thì vớt ra. Bóc sạch vỏ đậu, để ráo nước.
Bước 2 : Ướp đậu ngự cùng 500gram đường trộn đều. Ngâm đậu từ 6 – 8 tiếng để đậu ngấm đường. Tùy theo sở thích bạn có thể tăng giảm lượng đường khác nhau.
Bước 3 : Bỏ đậu vào chảo sên trên lửa nhỏ. Trúc vào 1 ống vani để tăng thêm mùi thơm. Sên đến khi đậu bám đường, khô lại là được.
Mứt đậu ngự có mùi thơm nhẹ nhàng, béo ngậy. Đây là món ăn vặt tuyệt vời cho những ngày buồn chán, cần giải trí. Đây củng là món mứt tết hứa hẹn sẽ ngon không kém các loại mứt đậu đỏ , mứt đậu trắng khác.
Đậu ngự có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như hầm giò heo, chè nước cốt dừa, nấu xôi, súp… Món ăn mang đến nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe. Tin rằng bạn sẽ thích và thường xuyên đưa chúng vào thực đơn.
Ngọc Hân