Bông so đũa là đặc sản “cây nhà lá vườn” của các tỉnh miền Tây. Đây là loại thực phẩm dân dã thường được chế biến thành các món ăn ngon như nấu canh chua, xào tôm thịt, trộn gỏi, nhúng lẩu… Bông so đũa có hương thơm, vị ngọt hơi đắng nhẹ rất ngon. Các món ăn từ loài hoa này đều thanh mát, giải nhiệt tuyệt vời.
1. Bông so đũa là gì?
Bông so đũa được hái từ cây so đũa cao to, nhiều cành, thân gỗ. Chúng có chiều cao trung bình từ 6 – 10m, tuổi thọ kéo dài khoảng 5 đến 10 năm. Đây là loại cây có lớp vỏ dày, sần sùi, mủ màu đỏ, rễ cọc, có nhiều rễ phụ bám cạn. Lá cây so đũa dạng kép lông chim, hình bầu dục, màu xanh đậm. Quả so đũa dài, thót dại ở hai đầu, bên trong chứa hạt so đũa hình thân, màu nâu. Hoa so đũa có kích thước vừa phải khoảng 7 – 8cm, mọc thành chùm. Hoa so đũa có hai loại chính là màu trắng và màu đỏ.
Cây so đũa có tên khoa học là Sesbania grandiflora (L.) Poir, thuộc họ đậu. Loại cây này có nguồn gốc xuất phát từ Ấn Độ, phân bố ở các nước nhiệt đới khí hậu ôn hòa. Tại Việt Nam loại cây này phân bố nhiều ở các tỉnh miền Trung và Nam bộ.
2. Bông so đũa có tác dụng gì?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng trong bông so đũa có các thành phần dinh dưỡng như protein, calo, chất béo, chất xơ, natri, kali, canxi, sắt niacin, vitamin A, B, C, sắt, thiamine, riboflavin…
Vì chứa nhiều dưỡng chất nên loại thực phẩm này có tác dụng giảm nhức đầu, cảm cúm, cải thiện sổ mũi, đau đầu, tốt cho tiêu hóa, phòng ngừa táo bón.
Bên cạnh đó ăn hoa so đũa còn giúp giảm cholesterol , phòng ngừa bệnh tim mạch , ngừa thiếu máu, ổn định huyết áp, đường huyết, giảm cân, làm đẹp da… Thậm chí bông so đũa còn có thể dùng làm nước hoa cho các chất tẩy, rửa nhẹ.
3. Món ăn từ bông so đũa ngon
Bông so đũa không những nhiều công dụng tốt cho sức khỏe mà còn chế biến linh hoạt nhiều món ăn ngon. Tùy theo sở thích bạn có thể mang chúng nấu canh chua, xào, nhúng món lẩu … Chúng rất thích hợp để bạn thay đổi thực đơn lạ miệng, giải nhiệt cho gia đình.
3.1. Cách nấu canh chua bông so đũa
3.1.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 150gram tôm thẻ
- 200gram bông so đũa
- 100gram me
- 1 thìa canh tỏi băm
- 2 quả cà chua
- Ít ngò gai, ngò om
- Gia vị: Dầu ăn, nước mắm, muối, đường, bột ngọt, hạt nêm, tiêu, bột ngọt.
3.1.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Tôm thẻ bóc vỏ, bỏ chỉ đen, rửa sạch, để ráo bỏ vào chén. Ướp tôm với 1 thìa cà phê hạt nêm trộn đều.
Bước 2 : Bông so đũa ngắt bỏ nhụy bên trong, ngâm vào chậu nước muối loãng, rửa sạch, để ráo. Ngò om, ngò gai rửa sạch, thái nhỏ. Me ngâm cùng ít nước nóng, dầm nát, lọc lấy nước cốt me. Cà chua rửa sạch, thái múi cau nhỏ.
Bước 3 : Bắc nồi lên bếp cho vào 1 thìa canh dầu ăn phi thơm tỏi băm. Kế đến thả cà chua vào xào mềm thì cho tôm vào xào săn lại. Đổ vào nồi 1 lít nước nấu sôi.
Bước 4 : Nêm nếm vào nồi 1/2 thìa cà phê muối, 1 thìa canh nước mắm, nước cốt me, 2 thìa canh đường, 1/2 thìa cà phê bột ngọt. Tiếp theo cho hết bông so đũa vào, nêm nếm lại vừa miệng. Cho rau om, ngò gai, ít tiêu xay vào rồi tắt bếp.
Như vậy chỉ với vài bước đơn giản bạn đã có món canh chua tôm bông so đũa thơm ngon. Món ăn có vị chua ngọt kích thích khẩu vị tuyệt vời. Ngày nắng nóng được thưởng thức tô canh chua mát lành thì còn gì tuyệt vời hơn.
3.2. Cách làm gỏi bông so đũa
3.2.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 200gram tép đồng
- 8 ngó bông súng
- 100gram bông điên điển
- 200gram bông so đũa
- 1 củ hành tím thái lát
- Gia vị: Dầu ăn, đường, muối, hạt nêm, nước mắm, bột ngọt
3.2.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Tép rửa sạch để ráo nước. Bắc chảo lên cho vào 1 thìa canh dầu ăn phi thơm 1 củ hành tím. Cho tép đồng vào đảo săn lại. Nêm nếm 1 thìa cà phê hạt nêm đảo đều. Tép chín đỏ thì tắt bếp. (Nếu tép to hơn bạn nên chiên giòn ăn sẽ không bị đầu tép đâm vào miệng)
Bước 2 : Bông súng tước bỏ vỏ ngoài, ngắt khúc vừa phải, chẻ làm bốn ngâm vào nước muối loãng. Bông so đũa ngắt bỏ nhụy bên trong ngâm vào nước muối loãng với bông súng, bông điên điển. Sau đó vớt chúng lên rửa sạch vài lần nước, để ráo.
Bước 3 : Pha vào chén 2 thìa canh nước mắm, 2.5 thìa canh đường, 1.5 thìa canh nước cốt canh, 1 thìa canh tương ớt khuấy đều (bạn có thể nấu sôi nước mắm đường rồi để nguội cho nước cốt chanh vào).
Bước 4 : Bỏ bông súng, bông điên điển, bông so đũa vào thau. Rưới lên phần nước sốt trộn gỏi trộn đều (không bóp làm dập hoa). Bỏ chúng ra đĩa để tép khô lên phía trên.
Như vậy bạn đã hoàn thành cách làm gỏi so đũa bông súng điên điển với tép đồng. Món ăn có hương vị chua ngọt, giòn rụm, tép ngọt tự nhiên cực cuốn. Thỉnh thoảng bạn có thể thực hiện món gỏi dân dã vào các bữa tiệc nho nhỏ trong gia đình chiêu đãi mọi người.
3.3. Bông so đũa xào thịt bò
3.3.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 500gram thịt bò
- 100gram bông so đũa
- 1 thìa canh tỏi băm
- Gia vị: Dầu ăn, đường, hạt nêm, tiêu xay, muối, nước mắm
3.3.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Thịt bò ngâm nước muối pha loãng, rửa sạch lại, chần thịt bò để khử hôi. Thái thịt bò thành các miếng vừa ăn bỏ vào tô.
Bước 2 : Ướp thịt bò với 1 thìa cà phê hạt nêm, 1 thìa cà phê tiêu xay, 1 thìa canh dầu hào, 2 thìa canh nước tương, 1 thìa cà phê dầu ăn trộn đều. Ướp thịt khoảng 15 phút cho thấm gia vị.
Bước 3 : Bắc chảo lên bếp cho vào 1 thìa canh dầu ăn phi thơm tỏi băm. Bỏ thịt bò vào xào săn lại vừa chín tới thì cho ra đĩa riêng.
Bước 4 : Lấy chảo bắc lên bếp cho vào 1 thìa canh dầu ăn phi thơm ít tỏi còn lại. Bỏ bông so đũa đã bỏ nhụy, rửa sạch vào đảo đều. Thêm 2 thìa canh nước lọc, 1 thìa cà phê hạt nêm. Đảo đều khoảng 30 giây cho thịt bò xào cùng. Nêm nếm gia vị vừa miệng thì tắt bếp cho ra đĩa.
Món thịt bò xào bông so đũa khá đơn giản, dễ thực hiện. Theo đó thịt bò có vị mềm dai, thơm béo. Bên cạnh là bông so đũa giòn sần sật, ngọt tự nhiên nhẹ nhàng. Món xào ngon , dân dã, bình dị nhưng lại được lòng cả nhà.
Bông so đũa là loại thực phẩm quen thuộc trong bữa cơm của người dân Tây Nam Bộ. Món ăn quen thuộc gợi nhớ những ngày sáng tinh mơ đi học hái hoa so đũa húp mật ngọt ngon. Đây là lý do khiến người ta dù xa cách bao lâu vẫn nhớ về hương vị quen thuộc của loài bông kỷ niệm.
Ngọc Hân
