Cá lòng tong là món quà quý giá của thiên nhiên ban tặng. Chúng thường được dùng để nấu các món kho, chiên dân dã mang đến bữa ăn ngon bình dị. Cá lòng tong cũng là kỷ niệm tuổi thơ của nhiều người con sinh ra tại vùng đồng bằng sông nước. Những ngày vét sạch nồi cơm với món cá kho tiêu mặn ngọt đậm đà.
1. Cá lòng tong là cá gì?
Cá lòng tong có tên khoa học là Rasbora, thuộc chi Cyprinidae cùng họ với cá chép. Chúng thường sống nhiều ở các ao, mương vào mùa mưa, các vùng có nước tù hãm vào mùa khô. Thông thường loại cá này sống ở vùng nước ngọt khu vực sông Mê Kông, Tây Nam Campuchia, Đông Nam Thái Lan. Đến mùa giao phối chúng thường di chuyển đến các rừng ngập lụt. Khi lũ rút cá sẽ quay về con sông để sinh trưởng và phát triển. Ở Việt Nam loài cá này thường tập trung nhiều ở vùng Tây Nam Bộ.
Cá lòng tong có thân hình nhỏ, dẹt khi trưởng thành chỉ dài khoảng 10cm. Chúng có phần mắt to, hơi lồi, vây cá mỏng, chia thùy cân đối. Cá lòng tong thuộc nhóm cá thịt trắng, khi nấu chín rất săn chắc. Tuy nhỏ nhưng chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Trong thịt cá lòng tong chứa nhiều chất đạm, vitamin A, B, D, khoáng chất canxi, photpho… Đặc biệt chúng rất ít chất béo dễ tiêu hóa, không gây tăng cân.
2. Cách kho cá lòng tong
Cá lòng tong kho tiêu là một trong những món ngon đặc sản của vùng miền Tây sông nước. Tin chắc ai sống tại nơi đây cũng không ít lần được thưởng thức thức quà quen thuộc này. Món cá kho đậm đà, kích thích ngon miệng ăn kèm cơm trắng mãi không thấy no. Dưới đây cùng bỏ túi công thức cá kho tiêu này ngay nhé!
2.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 300gram cá lòng tong
- 2 củ hành tím
- 5 quả ớt
- Ít hành lá
- 3 thìa canh mỡ heo (có tóp mỡ càng ngon)
- Gia vị: Tiêu xay, nước mắm, đường, muối, hạt nêm.
2.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Cá lòng tong bỏ đầu, cạo vẫy, cắt đuôi, kỳ, bỏ ruột ngâm vào nước muối loãng. Sau đó rửa sạch cá để ráo nước. Hành tím, đầu hành lá băm nhuyễn. Ớt thái lát mỏng tròn, lá hành thái nhỏ.
Bước 2 : Bỏ cá lòng tong vào tô, thêm vào hành tím, gốc hành lá, ớt. Nêm nếm 2 thìa canh nước mắm, 1 thìa cà phê hạt nêm, 1/3 thìa cà phê muối, 1 thìa canh đường, ít tiêu xay. Trộn đều rồi ướp cá khoảng 15 – 20 phút.
Bước 3 : Cho 3 thìa canh mỡ heo vào chảo đun nóng. Khi tóp mỡ vàng giòn thì vớt ra chén. Cho vào chảo dầu 1 thìa canh đường nấu đến khi đường chảy ra chuyển màu cánh gián thì tắt bếp.
Bước 4 : Cho cá lòng tong vào bật bếp lại đảo nhẹ tay. Hạ nhỏ lửa kho cá trong 20 phút. Nêm nếm lại gia vị cho vừa miệng, kho đến khi cá rút gần hết nước, sền sệt lại là được. Sau đó bạn cho tóp mỡ vào lại, đảo nhẹ tay. Rắc lên trên ớt xắt, hành lá, tiêu xay rồi tắt bếp.
Cách kho cá lòng tong này giúp thịt cá săn chắc,không bị tanh, bảo đảm độ mềm ngon, vị kho vừa vặn thấm sâu vào từng thớ thịt. Món kho đậm đà giúp bạn bảo quản được lâu và thịt cá không bị khô. Món cá kho tiêu ăn kèm cơm trắng nóng, cùng món canh ngon mát thì chẳng còn gì tuyệt vời hơn.
3. Cách làm cá lòng tong chiên giòn
Đây là một trong những món ngon từ cá lòng tong khiến ai cũng say mê. Khi ăn bạn sẽ cảm nhận được sự giòn tan, béo ngậy chấm cùng nước mắm chua ngọt hay tương ớt đều hết sẩy.
3.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 500gram cá lòng tong
- 2 bịt bột chiên giòn
- 2 củ hành tím băm
- 5 tép tỏi băm
- 2 quả ớt băm
- 1 quả chanh
- Ngũ vị hương
- Rau sống ăn kèm (xà lách, tía tô, húng cây…)
3.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Cá lòng tong làm sạch, ngâm rửa với nước muối, rửa sạch lại với nước lạnh, để ráo.
Bước 2 : Cho vào chén 3 thìa canh đường, 3 thìa canh nước cốt chanh, 3 thìa canh nước mắm, 6 thìa canh nước ấm trộn đều. Thả tỏi, ớt băm lên phía trên.
Bước 3 : Đổ cá vào tô thêm ít hành băm, tỏi băm. Nêm nếm 1/2 thìa cà phê hạt nêm, 1/3 thìa cà phê bột ngũ vị hương, ít tiêu đảo đều ướp 15 phút.
Bước 4 : Bắc chảo lên bếp đổ vào lượng dầu nhiều đun nóng già. Vớt lấy cá bỏ vào bịch nilon rắc bột chiên giòn vào lắc đều. Sau đó bỏ cá vào chảo chiên trên lửa nhỏ liu riu. Khi cá chín vàng đều thì vớt ra để ráo dầu.
Chỉ với vài bước đơn giản bạn đã hoàn thành món cá lòng tong chiên giòn hấp dẫn. Món cá chiên giòn rụm, béo ngậy cuốn bún bánh tráng, rau sống chấm nước mắm chua ngọt lại càng đặc biệt. Thỉnh thoảng bạn có thể thực hiện món ăn này thay đổi khẩu vị cho gia đình.
4. Cá lòng tong nấu canh chua
Canh chua cá lòng tong là món ăn giản dị, dân dã của người miền Tây. Vào những ngày tát đìa có cá lòng tong người ta sẽ mang kho 1 phần, nấu canh chua phần còn lại là hoàn thiện bữa cơm đạm bạc. Bữa ăn tiết kiệm nhưng lại cực ngon miệng, cả nhà quây quần ăn bữa cơm ấm cúng.
4.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- 500gram cá lòng tong
- 500gram kèo nèo (tai tượng)
- Ít ngò om, ngò gai
- 2 vắt me nhỏ
- Hành tím, tỏi, sả băm
- Ớt
- Gia vị: Dầu ăn, nước mắm, muối, đường, bột ngọt.
4.2. Các bước thực hiện
Bước 1 : Cá lòng tong làm sạch, rửa sạch, để ráo nước. Kèo nèo nhặt lấy cọng non, ngắt khúc ngắn ngâm nước muối loãng, rửa sạch. Ngò om, ngò gai nhặt, rửa sạch, thái nhỏ. Me lọc qua rây lấy nước cốt.
Bước 2 : Bắc chảo lên bếp cho vào 2 thìa canh dầu ăn. Bỏ hành tỏi sả băm vào phi thơm vàng. Đổ cá lòng tong vào xào săn nhẹ tay.
Bước 3 : Bắc nồi nước lên bếp cho nấu sôi. Đổ cá đã xào săn vào nấu sôi lên. Bạn đổ vào nước cốt me rồi nêm nếm đường, muối, bột ngọt vừa miệng. Thả kèo nèo vào nấu chín.
Bước 4 : Nêm nếm gia vị lại nếu thấy chưa được. Rắc vào ngò om, ngò rai rồi nhanh chóng tắt bếp.
Canh chua cá lòng tong nấu rất nhanh và đơn giản. Bạn không nên để quá lâu sẽ làm cá bị rã thịt không ngon. Theo đó canh chua cá kết hợp với cá kho tộ sẽ tạo nên bữa ăn hoàn hảo. Vị canh chua chua nhọt, thanh mát, thịt cá lòng tong ngọt bùi sẽ khiến cả nhà vét sạch cơm.
Cá lòng tong tươi hay khô đều có thể làm rất nhiều món ăn ngon. Tuy nhiên món nổi bật nhất vẫn là cá lòng tong kho tiêu. Món ăn tạo nên hương vị giản dị, cực gần gũi. Thỉnh thoảng bạn có thể thực hiện lại các món ăn để ôn lại kỷ niệm thời thơ ấu nhé!
Ngọc Hân