Đông trùng hạ thảo được ví như “thần dược” tự nhiên xuất hiện trên những vùng cao nguyên khắc nghiệt của xứ Tây Tạng có thể chữa được rất nhiều bệnh. Do đó giá trị của nó còn cao hơn cả vàng và được cả thế giới săn đón. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, nhiều chuyên gia lại cho rằng đông trùng hạ thảo thực chất chỉ là “cú lừa thế kỷ”.
Đông trùng hạ thảo là gì?
Đông trùng hạ thảo (ĐTHT) là loài Nấm thuộc chi Ophiocordyceps hoặc Cordyceps ký sinh trên ấu trùng thuộc chi Thitarodes, một dạng ký sinh của một loài Nấm dược liệu có tên Khoa học là Ophiocordyceps sinensis hoặc Cordyceps Militaris trên sâu non (ấu trùng) thuộc chi Thitarodes.
Người Tây Tạng gọi loại sinh vật ngàn vàng này là “yartsa gunbu”, người Việt gọi là “đông trùng hạ thảo”. Cái tên này mang ý nghĩa hai giai đoạn của cuộc đời riêng biệt nhưng nối tiếp nhau. Khi vào mùa đông, cá thể này nhìn giống con sâu hoặc côn trùng, mùa hè trông giống như một loài thực vật, vì vậy nó vừa là cây vừa là con.
Từ thế kỷ 15, ĐTHT được nhắc đến trong một văn bản Tây Tạng cổ. Từ đó cho đến đây, nhiều thấy thuốc tin rằng nó có thể chữa được nhiều bệnh lý như vàng da, suy nhược cơ thể, ngăn ngừa rụng tóc…và đặc biệt là chữa bất lực tình dục hiệu quả. Vì vậy, giá trị của ĐTHT ngày càng tăng lên với tốc độ chóng mặt.
Đông trùng hạ thảo – quý nhưng không phải “thần dược”
Theo y học cổ truyền, ĐTHT có vị ngọt, tính ôn, hỗ trợ chữa nhiều bệnh, tăng miễn dịch, phục hồi và nâng cao sức khỏe. Trong thành phần hóa học của ĐTHT có 25-32% protid (một nghiên cứu khác cho rằng tỉ lệ này lên đến 44,26%), khi thủy phân nó cung cấp 14-19 axit amin quý và hàng loạt các vitamin cần thiết cho cơ thể (vitamin A, B1, B 2, B 12, C, D, E, K…) cùng các nguyên tố vi lượng khác (Ca, Fe, Zn, Mn, Cu, đặc biệt là Selen). Rất hiếm vật chất trên trái đất có chứa Selen. Selen được xem là chất có khả năng tăng cường hệ miễn dịch, giúp ngăn ngừa ung thư.
Cây lược vàng trước đây thường được trồng làm cảnh tại nhiều gia đình Việt Nam và một số nước trên thế giới. Trong vài năm trở lại đây, có một cơn sốt lược vàng có thể chữa được mọi bệnh, đặc biệt là trị khỏi căn bệnh quái ác…
Ngoài ra, nhiều nhà khoa học phát hiện trong ĐTHT có 7% thành phần là chất axit cordycepic. Hoạt chất này được công nhận rất có ích trong điều trị ung thư. Từ nghiên cứu cổ truyền cũng như thực nghiệm hiện đại, ĐTHT hầu như không gây bất kỳ tác dụng phụ cho cơ thể.
Mặc dù ĐTHT là vị thuốc quý bổ dưỡng nhưng nó không có khả năng chữa bách bệnh ở mọi độ tuổi. Hiện nay vẫn chưa có bất kỳ loại thuốc nào là “thần dược”. Mỗi loại chỉ có thể chữa được một số bệnh nhất định. Vì vậy, người tiêu dùng đừng nên quá tin vào lời quảng cáo “thần thánh hóa” về dược liệu này.
Nên dùng đông trùng hạ thảo trong những trường hợp nào?
Đối với những người sau ốm dậy sau điều trị bệnh mãn tính, nan y
Sau mỗi lần ốm dậy hoặc sau quá trình điều trị bệnh nặng, mất sức nhiều, người bệnh có thể dùng 2 – 3 con ĐTHT (tương đương 10 – 20g) mang đi hầm cách thuỷ với tim, gà, chim. Nếu được có thể thêm vào một ít long nhãn, hạt sen sẽ rất tốt cho sức khỏe.
Hỗ trợ điều trị khối u
ĐTHT được xem là vị thuốc bổ để hỗ trợ điều trị tích cực khối u trong vai trò nâng cao hệ miễn dịch, giúp cơ thể khỏe mạnh. Lưu ý, những lời quảng cáo ĐTHT có thể đặc trị được ung thư là hoàn toàn chưa có chứng cứ khoa học. Dược liệu này chỉ có tác dụng ngăn ngừa và phòng chống di căn của khối u.
Bệnh nhân ung thư cần phải có một chế độ ăn kiêng phù hợp để giữ cho cơ thể khỏe mạnh, có thể đối phó với các phương pháp trị liệu khắc nghiệt trong quá trình điều trị. Hóa trị và xạ trị là gánh nặng lớn đối với hệ…
Đơn thuốc có đông trùng hạ thảo
– Thuốc chữa người già suy nhược, viêm khí quản mãn tính: Đông trùng hạ thảo 10 g, khoản đông hoa 6 g, tang bạch bì 8 g, cam thảo 3 g, tiểu hồi hương 2 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml. Chia 3 lần uống trong ngày.
– Thuốc bổ đông trùng hạ thảo: Đông trùng hạ thảo 15 con. Vịt già một con, bỏ lông ruột cho sạch. Bổ đôi đầu vịt, cho đông trùng hạ thảo vào. Sau đó lấy dây đai buộc kín lại. Cài đầu vào bụng vịt rồi thêm mắn muối hầm như thường lệ, đem cho người ốm mới khỏi thân thể có hư yếu ăn.
Cách phân biệt đông trùng hạ thảo thật giả?
Theo khảo sát, ĐTHT Việt Nam có mức giá không quá đắt vì là sản phẩm nhân tạo, nuôi dưỡng trong môi trường đặc biệt. Còn ĐTHT ở Tây Tạng được khai thác tự nhiên, cực kỳ quý hiếm và không dễ mua nên giá rất đắt, trên dưới 1 tỷ đồng/kg.
Vì là dược liệu có giá trị nên chúng rất dễ bị làm giả với nhiều cách thức tinh vi. Thông thường ĐTHT giả được làm bằng thân củ của địa tàm và thảo thạch rồi cắm cỏ vào, có loại được làm từ bột ngô, bột mạch, thạch cao.
Hiện vẫn chưa có tiêu chí nào cụ thể để đánh giá như thế nào là hàng thật, giả. Chúng ta chỉ còn cách thận trọng hơn khi quan sát bên ngoài và sử dụng các giác quan:
| Đông trùng hạ thảo THẬT | Đông trùng hạ thảo GIẢ |
| Đầu sâu non và đầu thảo gắn với nhau một cách tự nhiên, chỗ nối với nhau rất khớp, hoàn toàn không thấy dấu vết nối. | Dễ dàng nhìn thấy có nhiều vết nối giữa đầu sâu non và đầu thảo. |
| Phần thần sâu có nhiều vân, cứ ba vân làm thành một gấp, các nếp gấp xếp thành hàng, các vân nằm gần phía đầu rất sâu. | Các nếp gấp giao nhau bằng phẳng vì chúng được dùng khuôn để tạo ra. |
| Có 8 chân đối xứng nhau. | Số lượng chân không cố định, con thì có 8 chân, con có nhiều hơn hoặc ít hơn 8 chân. |
| Khi tách thân ra, thấy đường vân rất rõ nét. | Không có đường vân khi tách thân. |
| Ngửi thấy mùi giống mùi nấm rơm và mùi tanh của nấm hương rất đậm. | Không có mùi này hoặc có mùi tanh của cá, mùi nước hoa giả hoặc mùi nguyên liệu hóa học. |
| Khi cầm lên sẽ có cảm giác nhẹ bẫng như cây cỏ khô. | Khi cầm lên thường nặng tay hơn. |
| Khi nhai, càng nhai càng thơm, trong miệng có mùi thơm như mùi thịt gà. | Khi nhai có cảm giác cứng, sau khi nhai có nước bọt tiết ra ta sẽ thấy giống bột đất sét, đến khi không thể nhai nữa nó hoàn toàn không có mùi thơm của thịt mà có mùi đất rất nồng. |
Hiện nay, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vẫn cấp phép lưu hành cho những sản phẩm ĐTHT vì thuộc trong danh mục thực phẩm chức năng. Tuy nhiên, sản phẩm đó phải có cơ sở khoa học chứng minh công dụng của nó thì mới được cấp giấy chứng nhận. Vì vậy, người tiêu dùng trước khi mua ĐTHT cần biết rõ nguồn gốc xuất xứ về sản phẩm, kẻo “tiền mất tật mang”.
Diệp hạ châu còn được gọi cây chó đẻ được biết đến với tác dụng điều trị viêm gan rất hiệu quả. Tuy nhiên những tác dụng của cây chó đẻ có thực sự đúng như những gì nhiều người truyền tai nhau? Tìm hiểu cây chó đẻ Cây chó…
Đông trùng hạ thảo nhân tạo có thể thay thế sản phẩm tự nhiên?
Ngành công nghệ sinh học ngày càng phát triển tạo điều kiện cho việc trồng ĐTHT nhân tạo. Nhiều nước châu Á đã triển khai mô hình nuôi ĐTHT như Trung Quốc, Thái Lan…và Việt Nam. Tuy nhiên, quy trình nuôi trồng cần tuân theo những điều kiện nghiêm ngặt bởi môi trường nhân tạo ảnh hưởng đáng kể đến chỉ số dược tính của dược liệu.
Tại Việt Nam, khí hậu tại Gia Lai và Lâm Đồng tương đối phù hợp để nuôi trồng loại ĐTHT Cordyceps Militaris. ĐTHT nhân tạo được nuôi trồng dưới 2 hình thức:
– Nuôi trồng trên cơ chất dinh dưỡng như bắp, gạo, đậu xanh…Khi nấm phát triển vươn lên như những ngọn cỏ có hệ sợi màu trắng đục hoặc màu vàng cam rất đẹp.
– Loại thứ 2 là được nuôi trồng trên cơ chất ấu trùng như sâu non, nhộng tằm…
Để chọn được loại ĐTHT thật và có đủ giá trị dược tính, chúng ta cần tìm hiểu kỹ càng và phải chọn nơi có uy tín.
Theo Dinhduong.online tổng hợp
